De groothandel: 2022 recordjaar voor overnames, omzetdaling in tweede kwartaal 2023

Deze stijgende trend kent een aantal redenen. Onderstaand noemen wij een tweetal sectorspecifieke trends:

• Omnichannel: In de hedendaagse wereld verwachten klanten flexibiliteit en ruime beschikbaarheid. Hiermee is alleen een fysieke vestiging niet meer afdoende. Klanten willen online 24/7 toegang hebben tot producten. Strategische overnames worden gezien als een manier om deze transitie te bewerkstelligen. Dit wordt ook wel een “make or buy decision” genoemd.
• One stop shop: Klanten hechten steeds meer waarde aan gemak. Idealiter willen klanten bij één enkele groothandel terechtkunnen om hun volledige vraag af te kunnen nemen. Een compleet productarsenaal is hierin voor de groothandel dus key. Om dit te bewerkstelligen merken wij dat groothandels in toenemende mate verticals toevoegen aan het productarsenaal. Overnames zijn hiervoor een uitgelezen manier.

Economisch

Economisch gezien presteren groothandels gedurende het tweede kwartaal van 2023 minder. De omzet van de groothandel en handelsbemiddeling is 4,5% gedaald ten opzichte van Q2-2022. Na negen kwartalen van positieve groei was Q2-2023 voor het eerst negatief, aldus het CBS.

Ondernemersvertrouwen

Parallel daalt het ondernemersvertrouwen. Gedurende Q3 2023 was het ondernemersvertrouwen 6,5 punten lager dan een kwartaal eerder. Zie hiervoor de grafiek hiernaast.

De vraag is of deze ontwikkelingen invloed hebben op het aantal overnames in 2023. De bereidheid om te verkopen zal afnemen tijdens economisch slechtere tijden. Anderzijds zou dit kunnen leiden tot een hogere mate van anticyclisch investeren. Dit wil zeggen dat de vraag vanuit kopers toeneemt, juist in tijdens dat het economisch minder gaat.

Overigens merken wij als Match Plan vooralsnog niet dat het aantal transacties in de groothandel afneemt.

Het negatievere economische sentiment heeft ook nog geen invloed op de prijs die voor groothandels wordt betaald. Gedurende het tweede halfjaar van 2022, bedroeg de gemiddelde multiple voor de groothandel ca. 5,4x EBITDA. Deze multiple is slecht beperkt gedaald in 2023 en was gedurende het eerste halfjaar 5.3x EBITDA. Deze multiple ligt ruim boven het gemiddelde van alle MKB bedrijven in Nederland (4,65x EBITDA).

De reden hiervoor is de potentie voor schaalbaarheid die groothandelsondernemingen hebben. Door de omzet te verhogen, waarbij de vaste kosten min of meer stabiel blijven, kunnen de marges worden geoptimaliseerd. Deze potentie zorgt voor een prijs-stijgend effect.

De prijs die wordt betaald verschilt echter wel per type groothandelsonderneming. Factoren die de multiple beïnvloeden zijn met name de klantconcentratie en de afhankelijkheid van leveranciers. Daarnaast is het onderscheidend vermogen van de groothandel relevant en heeft een positieve impact op de waarde van een onderneming en ook de verkoopbaarheid. Een voorbeeld hiervan betreft het aanbieden van een eigen “branded” product.